Onze Oosteuropese buren zijn boos omdat ze minderwaardige producten in hun supermarkt vinden en ze willen dat Europa daar nu wat aan doet. Uit onderzoek is immers gebleken dat de fish sticks van Iglo in Tsjechië 7 procent minder vis bevatten dan die in Duitsland. De Sprite smaakt er minder zoet en kost toch meer en de Nutella is minder smeuïg. Om maar een paar dingen te noemen. De Tsjechische landbouwminister zei dat de regio het beu is om de ‘vuilbak van Europa’ te zijn.
Op de radio werd daar denigrerend over gedaan. De Ochtend-presentator Dennis Van Den Buijs vond dat het ‘allemaal wat banaal klinkt’. Europa heeft heus wel andere katten te geselen. Ik moet het helaas met hem oneens zijn. Wat de man ontgaat, is de symboolwaarde.
De kwaliteit van het eten dat je iemand voorzet of aanbiedt, is een culinaire spiegel van zijn of haar sociale status. In China is dat beginsel zelfs dermate ingeburgerd dat gasten uit de hen geserveerde gerechten afleiden hoe hoog ze worden ingeschat. Op hele chique banketten ontbreken zelden zeekomkommers. Deze blubberige dingen, die zich op de zeebodem voeden met algen, hebben een waterachtige smaak en worden niet zelden onaangeroerd gelaten. Maar ze zijn wel héél duur.
Idem dito met de schildpaddensoep. Ik herinner me dat kommetje nog, op een diner in Oost-China. In een waterig mengsel dreef een donker object, een klein nageltje staarde me gemenig aan. ‘Je moet het echt wel opeten’, zei mijn Chinese vriend. ‘Dit is een oprechte blijk van waardering’.
Tsjechen, Hongaren en Slovenen tweederangsgoederen voorzetten is zoveel als zeggen dat ze mindere mensen zijn. En dus hebben ze met hun klachten overschot van gelijk. Wel moet daar worden bijverteld dat dit soort praktijken ook elders voorkomt.
Het Australische George Institute for Global Health vergeleek fastfood en blikvoeding in een dozijn landen en kwam tot opmerkelijke bevindingen. De Kelloggs Cornflakes die bij het Amerikaanse ontbijt in de melk belanden, bevatten een derde meer zout dan de Australische. En de blikgroenten en het voorverpakte brood dat in Groot-Brittannië worden verkocht, is maar half zo zout als dat in Australië. En daar is de consument, zo benadrukten de rapportschrijvers, jammer genoeg niet van op de hoogte.
Of de EU zijn Oosteuropese lidstaten nu meteen ter hulp zal snellen, valt te betwijfelen. Illegale praktijken zijn dit immers niet. Producenten mogen zich ‘aanpassen aan de lokale smaakvoorkeuren’, zelfs als het in weze louter om winstmaximalisatie gaat.
Maar het concrete probleem is natuurlijk vlot te verhelpen. Fish sticks, Sprite en Nutella zijn volstrekt niet goed voor ons, ze horen in geen enkele voorraadkast of vriesvak thuis. Je wordt er alleen maar dik van. Weg met die troep.